PANENKA AVANT LA LETTRE

 

In de tuin bij mijn oma Miep in Vrouwenpolder. Het zou kunnen dat zij zich even eerder had schuldig gemaakt aan het vervaardigen van de pony op mijn hoofd. Het zou ook kunnen dat de op wraak beluste toet van de kleine guit uitstraalde dat hij op het punt stond zijn grootmoeder op doel te zetten en keihard revanche voor de knipbeurt te nemen. Niet door een welgeplaatste schuiver in benedenhoek, niet door een nog veel mooiere bovenhoekloeier. Niet door een zogenoemde Panenka, door zijn oma een hoek te laten kiezen en haar - met een later als 'stiffie' bekend geworden - lobje totaal voor lul te zetten. Maar door een keiharde streep op haar Zeeuwse bolus.

'Nou gaat u tandjes tuffen, er zijn grenzen aan knipbeurten. Ik hoef mij als kleinzoon niet alles te laten welgevallen. En ik had uw gezicht ongehavend kunnen laten door u naar een verkeerde hoek te sturen en u met een lobje, dat niet eens het doelnet achter u zou raken, tot een kleintje - ik durf zelfs gerust het woord 'loser' in de mond te nemen - uit de internationale voetbalgeschiedenis te degraderen. Ik verkoos echter de loeier. Want? Sla er de geschiedenisboeken op na.'

De foto dateert uit 1972. Panenka nam zijn beroemde pinantie pas medio 1976, tijdens de beslissende penaltyreeks tegen West-Duitsland.
'Jahaa, oma, "de moffen", volgens het taalgebruik waarmee ik werd grootgebracht. Maar daar gaat het niet om. Had ik de strafschop tegen u destijds al lobbend genomen, dan zou 'de Panenka' nooit in die bewoording de geschiedenis in zijn gegaan. Een Panenka zou als flauwe nabootsing van de 'Stefan' zijn beschouwd.'

In 1972 was ik twee of drie jaar oud. Een kleine kans dat ik destijds al de schotkracht over mij had om vanaf de penaltystip de bal over de doellijn te laten raken. Even goed druipt de balverliefdheid af van de foto. En in die brutale muil herken ik nogal wat van hoe ik als jeugdspeler was. Resumerend stel ik dat het ronduit onverstandig was mij na mijn verhuizing van Middelburg naar Rotterdam niet aan te melden bij een voetbalclub.

Ach ja. Het loopt zoals het loopt. Het grote geheel overwegend: het maakt allemaal geen fuck uit. Dat is buitengewoon ernstig. Dat is nogal geruststellend